Các yếu tố giúp tiên đoán áp xe tồn lưu sau mổ viêm ruột thừa vỡ ở trẻ em

Các yếu tố giúp tiên đoán áp xe tồn lưu sau mổ viêm ruột thừa vỡ ở trẻ em
Nguyễn Thị Tường Lam1*, Hồ Phi Duy1, Phạm Quốc Tùng2,
Huỳnh Thị Phụng Chân2, Trương Đình Khải

Mục tiêu: Xác định các yếu tố nguy cơ của áp xe tồn lưu (AXTL) sau mổ viêm ruột thừa(VRT) vỡ ở trẻ em và giá trị của các yếu tố trên trong tiên đoán AXTL.
Phương pháp: Nghiên cứu bệnh-chứng.
Kết quả: 56 bệnh nhi bị AXTL (nhóm bệnh), 112 bệnh nhi không bị AXTL (nhóm chứng) được đưa vào nghiên cứu. Xác định các yếu tố nguy cơ bằng hồi quy logistic đa biến, chỉ có thời gian khởi phát > 4 ngày, sốt vào hậu phẫu (HP) 3-5, tỉ số Neutrophil/Lymphocyte HP3- 5 ≥ 5 là yếu tố nguy độc lập của AXTL. Ngưỡng cắt tối ưu của thời gian khởi phát và tỉ số Neutrophil/Lymphocyte HP3-5 trong tiên đoán AXTL lần lượt là 4 ngày và 4,3. Giá trị tiên đoán âm khi vắng mặt cả 3 yếu tố là 90,5%; giá trị tiên đoán dương khi có cả 3 yếu tố là 100%.
Kết luận: Kết hợp các yếu tố nguy cơ để tiên đoán AXTL giúp đánh giá xuất viện sớm bệnh nhân VRT, hạn chế nằm viện kéo dài và nhập viện lại vì biến chứng.

Viêm ruột thừa ở trẻ em có khoảng 1/4 − 1/3 trường hợp có ruột thừa đã vỡ ở thời điểm chẩn đoán [1], làm cho tỉ lệ biến chứng sau mổ tăng rõ rệt. Áp xe tồn lưu là một trong những biến chứng thường gặp nhất sau mổ VRT vỡ làm kéo dài thời gian nằm viện, tăng nguy cơ can thiệp lại, nhập viện lại [1]. Nhiều khuyến cáo được đưa ra nhằm giảm tỉ lệ AXTL nhưng phẫu thuật và điều trị hậu phẫu VRT vỡ vẫn rất khác nhau giữa các trung tâm và các phẫu thuật viên. Việc kéo dài kháng sinh chích hơn 5 ngày sau mổ VRT vỡ không có tác dụng ngăn ngừa biến chứng, còn làm tăng chi phí và thời gian nằm viện (mức khuyến cáo IB) [2,3]. Có nhiều bệnh nhân bị AXTL sau khi xuất viện, việc ngưng kháng sinh và xuất viện sớm những trường hợp này làm bệnh nhân phải nhập viện lại. Trong thời gian hậu phẫu, chỉ định siêu âm sớm trước ngày HP5 có thể làm tăng gánh nặng điều trị vì ổ tụ dịch có thể tự giới hạn. Ngược lại, siêu âm muộn làm kéo dài thời gian chờ đợi để xuất viện. Vì thế, phân loại nguy cơ và tiên đoán biến chứng là cần thiết để có kế hoạch điều trị và xuất viện phù hợp.