ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG VÀ CẬN LÂM SÀNG U LYMPHO KHÔNG HODGKIN BIỂU HIỆN ĐƯỜNG TIÊU HÓA

ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG VÀ CẬN LÂM SÀNG U LYMPHO KHÔNG HODGKIN BIỂU HIỆN ĐƯỜNG TIÊU HÓA
Vũ Thanh Huyền1, Nguyễn Thị Thu Hường2, Đỗ Huyền Nga3
1 Bệnh viện đa khoa Hồng Ngọc
2 Bộ môn Ung thư – Trường Đại học Y Hà Nội
3 Bệnh viện K
Nội dung chính của bài viết
Tóm tắt
U lympho không Hodgkin biểu hiện tại đường tiêu hóa là nhóm bệnh lý ác tính không đồng nhất, khó chẩn đoán sớm. Chúng tôi thực hiện nghiên cứu này nhằm mô tả đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng của u lympho không Hodgkin biểu hiện tại đường tiêu hóa. Đây là nghiên cứu mô tả trên 87 bệnh nhân u lympho không Hodgkin biểu hiện tại đường tiêu hóa điều trị tại khoa Nội hệ tạo huyết bệnh viện K từ tháng 5/2019 đến tháng 8/2022. Kết quả nghiên cứu cho thấy bệnh thường gặp ở nhóm tuổi 50-70 (59,8 %), thời gian biểu hiện bệnh thường dưới 6 tháng (92%). Các triệu chứng thường gặp là: đau bụng 85,1%, hội chứng B 47,1%, thiếu máu 36,8%. Bệnh được chẩn đoán xác định phần lớn bằng nội soi tiêu hóa 88,5%. Vị trí u: dạ dày 55,2%, đại tràng 20,7%, ruột non 8,0%, trực tràng 3,4%, thực quản 1,1%, u nhiều vị trí 11,5%. Thể mô bệnh học: tế bào B chiếm ưu thế 93,1% (DLBCL típ không tâm mầm 39,5%, DLBCL típ tâm mầm 27,2%, MALT lymphoma 22,2%, Mantle cell 8,6%), tế bào T 6,9%. Tỷ lệ biến chứng là 35,6%, thường gặp nhất là xuất huyết tiêu hóa 41,9%, tắc nghẽn 38,7%. Có mối liên quan chặt chẽ giữa biến chứng với vị trí u và phương tiện chẩn đoán (p< 0,05). Ki67 dương tính ≥ 30% chiếm 78,2%.

U lympho không Hodgkin là nhóm bệnh lý ác tính xuất phát từ mô lympho. Hầu hết u lympho phát triển từ mô lympho của hạch bạch huyết, 20-40 % phát triển từ mô lympho ngoài hạch. Đường tiêu hóa là vị trí ngoài hạch thường gặp nhất, chiếm khoảng 30-40 % của u lympho ác tính không Hodgkin ngoài hạch, khoảng 4-20% của u lympho không Hodgkin nói chung, khoảng 1-4%  khối  u  ác  tính  của  đường  tiêu  hóa[1]. Năm  1961,  Dawson  và  cộng  sự  định  nghĩa,  u lympho  không Hodgkin nguyên phát đường tiêu hóa là một khối u chủ yếu liên quan đến đường tiêu hóa, có hay không có hạch vùng. Theo tác giả này có 5 tiêu chuẩn để chẩn đoán u lympho không  Hodgkin  nguyên  phát  đường  tiêu  hóa, gồm: không có tổn thương hạch ngoại vi tại thời điểm chẩn đoán; không có hạch trung thất; số lượng và công thức bạch cầu bình thường; chỉ quan sát thấy hạch vùng gần tổn thương đường tiêu hóa;  không  có thâm  nhiễm gan, lách[2]. Sau đó năm 1978, Lewin và cộng sự cho rằng u lympho không Hodgkin đường tiêu hóa là khối u trong đó sự tham gia của đường tiêu hóa chiếm ưu  thế  hoặc  những  người  có  triệu  chứng  liên quan đến đường tiêu hóa khi biểu hiện bệnh[3]. Năm 1995, Isaacson PG, Norton AJ định nghĩa: u lympho không Hodgkin nguyên phát đường tiêu hóa là một bệnh u lympho có biểu hiện phần lớn ở đường tiêu hóa, có hoặc không có sự tham gia của các hạch bạch huyết liền kề.