Đánh giá hiệu quả cân bằng nước của phương pháp lọc máu liên tục tĩnh mạch trong điều trị bệnh nhân ngộ độc nặng

Đánh giá hiệu quả cân bằng nước của phương pháp lọc máu liên tục tĩnh mạch trong điều trị bệnh nhân ngộ độc nặng.Ngộ độ đã và đang là vấn đề y tế được quan tâm của nhiều quốc gia, mặcdù xã hội và y học đã tiến bộ rất nhiều nhưng số lượng người bị NĐ thì khônghề giảm.Điều trị bệnh nhân (BN) ngộ độc có 4 nhóm giải pháp chủ yếu: Các biệnpháp hạn chế hấp thu (gây nôn, rửa dạ dày, sử dụng than hoạt); các biện pháptăng thải trừ (truyền dịch, thải độc, rửa ruột toàn bộ, lọc máu); dùng thuốc giảiđộc đặc hiệu và các biện pháp hồi sức cấp cứu để ổn định chức năng sống.Trong đó, các biện pháp hạn chế hấp thu có giá trị tốt trong trường hợp BNtới sớm. Đối với nhiều trường hợp BN ngộ độc đến muộn, chất độc đã pháthuy độc tính, gây ảnh hưởng tới toàn trạng, gây nên các biểu hiện ngộ độcnặng như toan chuyển hóa, suy gan, suy thận cấp, suy đa tạng… Và một trongnhững tình trạng hay gặp với những BN bị ngộ độc nặng đó là rối loạn cânbằng nước bao gồm tăng thể tích dịch ngoại bào (TTDNB) và giảm thể tíchdịch ngoại bào. Đối với những bệnh nhân này, tùy từng trường hợp cụ thể màcó thể áp dụng phương pháp lọc máu liên tục.Trên thế giới cũng như ở Việt Nam, nhiều tác giả đã công bố những ứngdụng hiệu quả các biện pháp lọc máu liên tục vào điều trị BN ngộ độc. Năm2012, các tác giả Phạm Duệ và Đặng Quốc Tuấn trong đề tài nghiên cứu cấpBộ về “Nghiên cứu ứng dụng các kỹ thuật lọc máu ngoài cơ thể trong điều trịngộ độc cấp nặng, có biến chứng” đã đề cập tới vai trò lọc độc chất và lọc hồisức của các biện pháp như lọc máu liên tục tĩnh mạch – tĩnh mạch (CVVH),thay huyết tương (PEX). Trong đó, đáng chú ý hơn cả là lọc máu liên tục bởitính hiệu quả và sự phổ biến của nó. CVVH đã được chứng minh là an toàn vàhiệu quả trong điều trị ngộ độc một số chất như gardenal [36] , có tác dụngtrong điều trị suy đa tạng trong ngộ độc nặng có tổn thương gan, thận; điều chỉnh nước điện giải và thăng bằng kiềm toan góp phần giữ thăng bằng nộimôi cho BN [15] . Rajiv và cộng sự cho rằng CVVH rất hữu ích trong điều trịBN ngộ độc Phenobarbital có biến chứng nặng như tụt huyết áp, hôn mê sâu,kéo dài [35] . Phạm Minh Quân nghiên cứu sự thay đổi điện giải trong CVVHở BN ngộ độc cấp (NĐC) cho thấy 83% cuộc lọc có hạ natri máu về bìnhthường sau CVVH, 80% cuộc lọc có tăng natri máu trước lọc về bình thườngsau CVVH [16] . Dương Phúc Chung nghiên cứu thấy 14/14 bệnh nhân nhiễmtoan chuyển hóa được cải thiện pH, HCO₃¯, PCO₃¯ về bình thường sauCVVH [21] .Như vậy, có thể nói CVVH không chỉ có tác dụng lọc đào thải độc chấttrong cơ thể mà còn có tác dụng ổn định nhiều thông số trong cơ thể. Tuynhiên, rất ít nghiên cứu đề cập đến hiệu quả cân bằng nước của phương phápnày một cách chi tiết và đầy đủ. Chính vì vậy, chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài với mục tiêu:Đánh giá hiệu quả cân bằng nước của phương pháp lọc máu liên tục tĩnh mạch (CVVH) trong điều trị bệnh nhân ngộ độc nặng