NGHIÊN CỨU ĐẶC ĐIỂM DI CĂN HẠCH KHU VỰC CỦA UNG THƯ HẮC TỐ DA

NGHIÊN CỨU ĐẶC ĐIỂM DI CĂN HẠCH KHU VỰC CỦA UNG THƯ HẮC TỐ DA
Vũ Thanh Phương1, Nguyễn Văn Chủ1, Nguyễn Đại Bình1
1 Bệnh viện K
Nội dung chính của bài viết
Tóm tắt
Mục tiêu: nghiên cứu đặc điểm lâm sàng, mô bệnh học và liên quan di căn hạch khu vực với một số yếu tố lâm sàng, mô bệnh học của ung thư hắc tố da. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: 135 bệnh nhân UTHT da giai đoạn II, III được điều trị bằng phẫu thuật triệt căn tại viện K từ 2013 đến 2019. Thiết kế nghiên cứu mô tả hồi cứu, tiến cứu. Kết quả: bệnh hay gặp ở tuổi 40 đến 70, tuổi trung bình 55.5±14.7, nữ/nam 1.01, hay gặp chi dưới 49.6%, màu đen 65.9%, thể lan tràn nông 52.6%, di căn hạch 48.1%, bề dày u T3, T4 96.3%, u có loét 48.1%, Clark IV, V 77.1%, giai đoạn phát triển thẳng đứng 72.6%, xâm nhập bạch mạch 22.2%, có vệ tinh 34.8%. Nhóm lympho xâm nhập thưa thớt 46.7%, di căn hạch ở thể cục 100%, thể nốt ruồi son đỉnh 93.8%. Di căn hạch ở T2, T3, T4 tương ứng 0%, 19.6 %, 73%. Di căn hạch ở nhóm loét u cao hơn nhóm không loét, tương ứng 84.6% so với 14.3%. Di căn hạch ở Clark IV-V cao hơn Clark II-III, tương ứng 60.6% so với 6.5%. Di căn hạch nhóm giai đoạn phát triển thẳng đứng cao hơn nhóm tỏa tia, tương ứng 64.3% so với 5.4%. Di căn hạch nhóm xâm nhập bạch mạch cao hơn nhóm không xâm nhập, tương ứng 100% so với 33.3%. Di căn hạch nhóm vệ tinh cao hơn nhóm không vệ tinh, tương ứng 85.1% so với 28.4%. Di căn hạch nhóm nhân chia < 1mm2, 1 – 6mm2 và > 6mm2 tương ứng là 0%, 31.8% và 98.1%. Di căn hạch ở nhóm lympho bào xâm nhập dày đặc, thưa thớt và không có lympho bào lần lượt là 6.9%, 39.7%, 88.7% (p < 0,05). Kết luận: Bệnh hay gặp lứa tuổi 40 đến 70, tuổi trung bình 55.5±14.7, nữ/nam 1.01. Vị trí hay gặp chi dưới 49.6%, u màu đen 65.9%. Thể lan tràn nông 52.6%, di căn hạch khu vực 48.1%, độ dày u T3, T4 96.3%, u có loét 48.1%, Clark IV, V 77.1%. Giai đoạn phát triển thẳng đứng 72.6%, xâm nhập bạch mạch 22.2%, có vệ tinh 34.8%, nhóm lympho bào xâm nhập thưa thớt 46.7%. Di căn hạch khu vực có liên quan đến vị trí u, thể mô bệnh học, bề dày u, loét u, mức độ clark, giai đoạn phát triển, xâm nhập bạch mạch, nhân vệ tinh, lympho xâm nhập u.

Ung thư hắc tố da (UTHTD) là bệnh lý ác tính của các tế bào sinh sắc tố melanin ở da. Các tế bào này phân bố chủ yếu ở lớp đáy của thượng bì (90%), niêm mạc, màng não, võng mạc mắt, sinh dục,  đại  trực  tràng,  ống  hậu  môn,…  UTHTDlà bệnh rất ác tính, tiến triển nhanh, di căn sớm[1]. Tỷ lệ mắc UTHTDtăng liên tục ở hầu hết các nước trong  nhiều thập kỷ qua. Tỷ lệ mắc mỗi nămtăng  lên  nhanh  chóng  4-6%, đang  ngày càng có xu hướng trở thành bệnh phổ biến ở các nước châu Âu, châu Mỹ, Úc và Newzealand. Tại Mỹ, theo hiệp hội ung thư Hoa Kỳ,2020 ước tính khoảng 100.350 camắc mới và 6.850 ca tử vong do căn bệnh này. Là bệnh phổ biến thứ năm ở nam  giới  và  thứ  6  ở  nữ  giới,  và  là  một  trong những ung thư phát triển nhanh nhất trong các bệnh ung thư ở Mỹ. Bệnh chiếm phần lớn các ca tử vong do ung thư da, trong khi bệnh chỉ chiếm dưới 2% các ca ung thư da [2].Ở Việt  Nam,những  năm  gần đây,  chưa có công bố cụ thể về tỷ lệ mắc và tử vong UTHTD. Theo ghi nhận  của Phạm Thị Hoàng Anh năm 2002,  tỷ  lệ  mắc  là  0,3-0,4/100.000  dân  [3].UTHTDlà bệnh ít gặp, nhưng đến khám và điều trị tại bệnh viện K tăng lên hàng năm. Do hiểu biết về bệnh này còn nhiều hạn chế nên phần lớnbệnh nhân đến khám ở giai đoạn muộn. Điều trị UTHTD, hiện nayphẫu thuật là phương pháp điều trị chủ yếu khi bệnh ở giai đoạn tại chỗ, tại vùng, các phương pháp điều trị bằng hóa chất, miễn dịchít hiệu quả. Trên thực tế, chúng tôi gặp nhiều trường hợp khối u thì nhỏ nhưng cho di căn hạch khu vực lại to, có thể do tính chất rất ác tính của bệnh hoặc có mối liên quan với một số yếu tố lâm sàng và mô bệnh học. Trong nước, chưa có nghiên cứu nào về đặc điểm di căn hạch củaUTHTD. Vì vậy, chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài “Nghiên cứu đặc điểm di căn hạch khu vực của ung thư hắc tố da tại Bệnh viện K”nhằm hai mục tiêu:-Đặc điểm lâm sàng, mô bệnh học của ung thư hắc tố da.-Liên quan di căn hạch với một số yếu tố lâm sàng, mô bệnh học