Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng, xét nghiệm bệnh nhi thiếu máu thiếu sắt điều trị tại viện huyết học truyền máu trung ương giai đoạn 2015-2016

Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng, xét nghiệm bệnh nhi thiếu máu thiếu sắt điều trị tại viện huyết học truyền máu trung ương giai đoạn 2015-2016/ Phạm Thị Lan Hương. Download luận văn Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng, xét nghiệm bệnh nhi thiếu máu thiếu sắt điều trị tại viện huyết học truyền máu trung ương giai đoạn 2015-2016

Thiếu máu là tình trạng giảm nồng độ huyết sắc tố ở trong máu so với người cùng lứa tuổi cùng giới cùng trạng thái và cùng điều kiện sống (theo WHO). Trên thế giới hiện nay, thiếu máu là một trong những bệnh lý rất phổ biến. Thiếu máu có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi, không phân biệt giới, đặc biệt cao hơn nhiều ở đối tượng phụ nữ và trẻ em. Ở Việt Nam, tỉ lệ thiếu máu ở trẻ em dưới 5 tuổi vùng đồng bằng miền Bắc là 48,5%, ở trẻ em tuổi học đường vùng đồng bằng miền bắc là 17,7%, vùng núi miền Bắc là 32,7 % (Nguyễn Công Khanh và cộng sự 1989, 1995)
 Thiếu máu thiếu sắt là một trong những nguyên nhân hay gặp, chiếm đến 25-35% các trường hợp thiếu máu xảy ra trong những trường hợp mất máu lâu ngày, là loại thiếu máu dinh dưỡng phổ biến ở trẻ em [10]. Tần số thiếu máu thiếu sắt rất cao ở trẻ nhỏ, ít hơn ở trẻ lớn, song vẫn còn phổ biến ở trẻ tuổi học đường. Theo WHO 2011, ước tính có trên 2 tỷ người có tình trạng thiếu máu trong đó thiếu máu thiếu sắt chiếm 50%, trên toàn cầu theo các báo cáo có khoảng 750 triệu trẻ em trước tuổi tới trường có thiếu máu thiếu sắt và có thể cao hơn ở các nước đang phát triển [18].

        Thiếu máu do thiếu sắt là một bệnh tiềm ẩn, rất phổ biến, để lại nhiều hậu quả xấu cho cá nhân và xã hội. Năm 1968, WHO đưa ra phân loại và đánh giá thiếu máu, năm 1989 đưa ra bản tuyên bố chung về phòng chống thiếu máu thiếu sắt. Tuy nhiên, tỷ lệ thiếu máu thiếu sắt vẫn còn cao, tốc độ giảm chậm, hệ thống theo dõi đánh giá còn gặp nhiều khó khăn.
Tại Việt Nam cũng đã có nhiều nghiên cứu về thiếu máu thiếu sắt. Để góp phần nâng cao hiệu quả điều trị và đề phòng thiếu máu thiếu sắt ở trẻ em, chúng tôi tiến hành đề tài: “ Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng, xét nghiệm bệnh nhi thiếu máu thiếu sắt điều trị tại bệnh viện huyết học truyền máu trung ương giai đoạn 2015-2016”với hai mục tiêu sau:
1.    Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng, xét nghiệm của bệnh nhi thiếu máu thiếu sắt điều trị tại Viện Huyết học – Truyền máu Trung ương.
2.    Bước đầu tìm hiểu một số nguyên nhân gây thiếu máu thiếu sắt ở bệnh nhi điều trị tại Viện Huyết học – Truyền máu Trung ương.

MỤC LỤC
ĐẶT VẤN ĐỀ …………………………………………………………………………………….. 1
Chƣơng 1: T
ỔNG QUAN TÀI LIỆU…………………………………………………… 3
1.1. Đặc điểm sinh trưởng và biệt hóa của dòng hồng cầu………………………. 3
1.1.1. Quá trình sinh hồng cầu ………………………………………………………….. 3
1.1.2. Quá trình tổng hợp hemoglobin……………………………………………….. 4
1.1.3. Các chỉ số Hồng cầu trưởng thành ở trẻ bình thường………………….. 5
1.2. Quá trình chuyển hóa sắt ở người bình thường ………………………………. 6
1.2.1. Sơ bộ về vai trò của sắt trong cơ thể người ……………………………….. 6
1.2.2. Phân bố sắt trong cơ thể………………………………………………………….. 7
1.2.3. Hấp thu sắt ……………………………………………………………………………. 7
1.2.4. Tái hấp thu và thải sắt …………………………………………………………….. 7
1.2.5. Vận chuyển sắt và dự trữ sắt……………………………………………………. 8
1.2.6. Nhu cầu sắt của cơ thể ……………………………………………………………. 8
1.2.7. Chuyển hóa sắt ………………………………………………………………………. 9
1.3. Tổng quan về thiếu máu thiếu sắt ở trẻ em……………………………………. 10
1.3.1. Một số thuật ngữ liên quan thiếu sắt, thiếu máu……………………….. 10
1.3.2. Nguyên nhân gây thiếu máu thiếu sắt……………………………………… 10
1.3.3. Triệu chứng lâm sàng và xét nghiệm của thiếu máu thiếu sắt…….. 11
1.3.4. Điều trị thiếu máu thiếu sắt……………………………………………………. 13
1.4. Một số nghiên cứu về thiếu máu thiếu sắt tại Việt Nam …………………. 14
1.5. Tình hình thiếu máu thiếu sắt ở trẻ em trên thế giới……………………….. 15
Chƣơng 2: Đ
ỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU…………. 16
2.1. Đối tượng nghiên cứu ………………………………………………………………… 16
2.2. Phương pháp nghiên cứu ……………………………………………………………. 16
2.2.1. Thiết kế nghiên cứu ……………………………………………………………… 16
2.2.2. Nội dung nghiên cứu…………………………………………………………….. 16
2.3. Phương tiện và vật liệu nghiên cứu: …………………………………………….. 18
2.3.1. Mẫu bệnh phẩm xét nghiệm: …………………………………………………. 18
2.3.2. Thiết bị và dụng cụ ………………………………………………………………. 18
2.4. Các kỹ thuật áp dụng và tiêu chuẩn đánh giá ………………………………… 19
2.4.1. Tế bào máu ngoại vi……………………………………………………………… 19
2.4.2. Sinh hóa máu……………………………………………………………………….. 20
2.5. Sai số và cách khắc phục sai số …………………………………………………… 22
2.6. Đạo đức trong nghiên cứu…………………………………………………………… 22
2.7. Sơ đồ nghiên cứu ………………………………………………………………………. 23
Chƣơng 3: K
ẾT QUẢ NGHIÊN CỨU……………………………………………….. 24
3.1. Đặc điểm chung của đối tượng nghiên cứu …………………………………… 24
3.1.1. Phân bố độ tuổi của các bệnh nhân nghiên cứu………………………… 24
3.1.2. Phân bố giới tính của đối tượng nghiên cứu…………………………….. 25
3.2. Đặc điểm lâm sàng của đối tượng nghiên cứu……………………………….. 25
3.2.1. Lý do vào viện …………………………………………………………………….. 25
3.2.2. Đặc điểm các triệu chứng lâm sàng ………………………………………… 26
3.3. Đặc điểm xét nghiệm của đối tượng nghiên cứu ……………………………. 27
3.3.1. Đặc điểm các chỉ số hồng cầu………………………………………………… 27
3.3.2. Đặc điểm các dấu ấn sắt huyết thanh của đối tượng nghiên cứu…. 28
3.4. Đặc điểm về nguyên nhân gây thiếu máu thiếu sắt ………………………… 29
3.4.1. Một số tiền sử liên quan đến nguyên nhân thiếu máu thiếu sắt…… 29
3.4.2. Một số nguyên nhân TMTS ở nhóm đối tượng nghiên cứu ……….. 30
3.4.3. Tỷ lệ các nguyên nhân gây thiếu máu thiếu sắt theo giới tính ……. 31
3.4.4. Tỷ lệ các nguyên nhân gây thiếu máu thiếu sắt theo nhóm tuổi …. 33
Chƣơng 4: B
ÀN LUẬN……………………………………………………………………… 34
4.1. Bàn luận về đặc điểm chung của bệnh nhân. …………………………………. 34
4.1.1. Đặc điểm về tuổi ………………………………………………………………….. 34
4.1.2. Đặc điểm về giới ………………………………………………………………….. 34
4.2. Bàn luận về đặc điểm lâm sàng của nhóm đối tượng nghiên cứu …….. 35
4.2.1. Lý do vào viện …………………………………………………………………….. 35
4.2.2. Đặc điểm triệu chứng lâm sàng ……………………………………………… 35
4.3. Bàn luận về đặc điểm các chỉ số hồng cầu và dấu ấn sắt huyết thanh.. 36
4.3.1. Đặc điểm các chỉ số hồng cầu………………………………………………… 36
4.3.2. Đặc điểm dấu ấn sắt huyết thanh ……………………………………………. 38
4.4. Bàn luận về một số nguyên nhân gây thiếu máu thiếu sắt và mối liên
quan giữa nguyên nhân và một số yếu tố dịch tễ………………………………….. 40
4.4.1. Một số nguyên nhân gây thiếu máu thiếu sắt …………………………… 40
4.4.2. Mối liên quan giữa nguyên nhân gây thiếu máu thiếu sắt với giới tính…. 41
4.4.3. Mối liên quan giữa nguyên nhân gây thiếu máu thiếu sắt với tuổi. 42
KẾT LUẬN ………………………………………………………………………………………. 43
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC