Nghiên cứu thực trạng hệ thống cấp cứu nhi khoa trong địa bàn tỉnh Yên Bái năm 2016

Nghiên cứu thực trạng hệ thống cấp cứu nhi khoa trong địa bàn tỉnh Yên Bái năm 2016.Cấp cứu trong y tế được hiểu là một hoạt động nhằm can thiệp nhanh, kịp thời để cứu sống bệnh nhân, hồi phục chức năng sống hoặc làm cho bệnh nhân giảm bớt đau đớn quá mức [1],[2],[3]. Nhiệm vụ của khoa cấp cứu là tiếp nhận và điều trị mọi trường hợp người bệnh cấp cứu được chuyển tới bệnh viện, làm ổn định các tình trạng bệnh cấp cứu đủ mọi chuyên khoa trước khi tiến hành các cấp cứu chuyên khoa.
Hoạt động cấp cứu gồm 3 thành tố: Chăm sóc cấp cứu ở cộng đồng, chăm sóc cấp cứu trong quá trình vận chuyển, chăm sóc cấp cứu ở các cơ sở y tế tiếp nhận [3]. Để tăng cường hiệu quả hệ thống cấp cứu, cần phải quan tâm toàn diện, củng cố cả 3 thành tố trên [3],[4]. 

Sự nghiệp chăm sóc sức khỏe trẻ em trong vài thập kỷ qua đã có nhiều kết quả. Sức khỏe trẻ em ở cuối thập kỷ 20 của thế kỷ XXI đã hơn hẳn các thập kỷ trước, tỷ lệ tử vong trẻ em giảm nhanh, tỷ suất tử vong trẻ em dưới 1 tuổi đã giảm xuống còn 14,7 trẻ/1000 trẻ đẻ sống năm 2015 [5],[6]; tỷ suất tử vong trẻ dưới 5 tuổi cũng giảm xuống còn 22,1 trẻ/1000 trẻ đẻ sống năm 2015 [5],[6]. Mô hình bệnh tật trẻ em đang có xu hướng thay đổi, các bệnh thiếu dinh dưỡng nặng và nhiễm khuẩn đang giảm, thay thế là các bệnh không nhiễm khuẩn có khuynh hướng phát hiện nhiều hơn. Mô hình bệnh tật của nước ta còn đặc điểm là một mô hình bệnh tật của một nước đang phát triển, song đã bắt đầu có sự xuất hiện các đặc điểm của mô hình bệnh tật của các nước công nghiệp phát triển [7].
Những năm gần đây mạng lưới nhi khoa đã mở rộng trong toàn quốc, tuy nhiên, thực trạng về cấp cứu nhi khoa đang còn là vấn đề bức xúc trong lĩnh vực nhi khoa hiện nay. Hệ thống cấp cứu, hồi sức nhi khoa vẫn chưa thực sự phát triển, chưa có một hệ thống chính quy, chưa có sự đồng đều giữa các khu vực khác nhau. Cấp cứu ban đầu tại các tuyến y tế cơ sở còn sơ sài, bệnh nhân chưa được chăm sóc thỏa đáng, dễ có sai sót [4].
Việc thường xuyên đánh giá, khảo sát hệ thống cấp cứu nhi khoa tại các tuyến y tế về cơ sở vật chất, trang thiết bị cấp cứu, vận chuyển cấp cứu, tình trạng nhân lực (số lượng, chất lượng, kiến thức, kĩ năng và vấn đề đào tạo cho các cán bộ y tế) là rất quan trọng, giúp chúng ta có một cái nhìn khách quan về thực trạng, những vấn đề còn yếu kém, từ đó có cơ sở để xây dựng kế hoạch phát triển cho các cơ sở cấp cứu tại các tuyến y tế nói chung và cấp cứu nhi khoa nói riêng [4].
Yên Bái là một trong 13 tỉnh vùng núi phía Bắc. Yên Bái có 9 đơn vị hành chính (1 thành phố, 1 thị xã và 7 huyện) với tổng số 180 xã, phường, thị trấn; trong đó có 70 xã vùng cao và 62 xã đặc biệt khó khăn, có 2 huyện vùng cao Trạm Tấu, Mù Cang Chải (đồng bào Mông chiếm trên 80%) nằm trong 61 huyện nghèo, đặc biệt khó khăn của cả nước. Sự phát triển của hệ thống y tế trong tỉnh Yên Bái còn gặp nhiều khó khăn do các điều kiện về kinh tế, giao thông, văn hóa,… Trong đó lĩnh vực nhi khoa cũng là một trong những lĩnh vực gặp nhiều khó khăn nhất, cần có sự quan tâm thỏa đáng và đầu tư phù hợp để phát triển.
Vấn đề xây dựng và phát triển hệ thống cấp cứu nhi khoa là luôn cấp thiết. Tuy nhiên hiện trạng cấp cứu nhi khoa ở nước ta từ tuyến huyện đến tuyến tỉnh hiện nay như thế nào, đặc biệt ở các tỉnh miền núi Tây Bắc còn quá nhiều khó khăn về kinh tế thì tình trạng nhân lực có đáp ứng được nhu cầu khám chữa bệnh của người dân hay chưa ? Cơ sở vật chất, trang thiết bị có đủ để phục vụ cho công tác khám chữa bệnh, cấp cứu cho trẻ em hay không ? Để trả lời các câu hỏi này sẽ luôn cần những nghiên cứu được thực hiện để cho chúng ta có một cái nhìn thực tế và khách quan hơn.
Chính vì các lý do trên, tôi tiến hành thực hiện đề tài: “Nghiên cứu thực trạng hệ thống cấp cứu nhi khoa trong địa bàn tỉnh Yên Bái năm 2016” với 2 mục tiêu:
1.    Khảo sát thực trạng nhân lực cấp cứu nhi khoa trong địa bàn tỉnh Yên Bái.
2.    Khảo sát thực trạng cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ cho công tác cấp cứu nhi khoa trong địa bàn tỉnh Yên Bái.

MỤC LỤC

ĐẶT VẤN ĐỀ    1
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU    4
1.1. Một số khái niệm về cấp cứu y tế    4
1.1.1. Mục đích của cấp cứu    4
1.1.2. Các thành tố cơ bản của hệ thống cấp cứu    5
1.2. Tình hình sức khỏe, bệnh tật, tử vong trẻ em Việt Nam hiện nay.    9
1.2.1. Tình hình sức khỏe trẻ em.    9
1.2.2. Tình hình bệnh tật trẻ em.    10
1.2.3. Tử vong trẻ em.    12
1.3. Hệ thống cấp cứu nhi khoa tại Việt Nam.    13
1.3.1. Tiêu chuẩn đánh giá tổ chức cấp cứu.    13
1.3.2. Tiêu chuẩn đánh giá trang thiết bị, phương tiện, nhân lực, kỹ thuật cấp cứu.    16
1.4. Các nghiên cứu trong nước.    21
1.5. Đôi nét về tỉnh Yên Bái.    23
CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU    24
2.1. Đối tượng, thời gian, địa điểm nghiên cứu.    24
2.2. Phương pháp nghiên cứu.    25
2.3.  Cách tiến hành    25
2.4. Xử lý và phân tích số liệu.    27
2.5. Đạo đức nghiên cứu.    27
CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU    28
3.1. Thực trạng nhân lực cấp cứu Nhi khoa tại tỉnh Yên Bái năm 2016.    28
3.1.1. Thực trạng tổ chức cấp cứu Nhi Khoa tại Yên Bái năm 2016.    28
3.1.2. Thực trạng về nhân lực cấp cứu Nhi khoa    29
3.1.3. Đánh giá thực trạng kiến thức cấp cứu nhi khoa cơ bản.    30
3.1.4.  Đánh giá thực trạng thực hiện các kỹ thuật cấp cứu Nhi khoa tại các Bệnh viện và Trung tâm y tế huyện, thành phố tại tỉnh Yên Bái.    31
3.2. Thực trạng cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ cho công tác cấp cứu Nhi khoa trong địa bàn tỉnh Yên Bái năm 2016.    37
CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN    43
4.1. Thực trạng nhân lực cấp cứu Nhi khoa tại tỉnh Yên Bái.    43
4.1.1. Thực trạng tổ chức cấp cứu Nhi Khoa tại Yên Bái năm 2016.    43
4.1.2. Thực trạng về nhân lực cấp cứu Nhi khoa.    45
4.1.3. Đánh giá thực trạng kiến thức cấp cứu nhi khoa cơ bản    47
4.1.4.  Đánh giá thực trạng thực hiện các kỹ thuật cấp cứu Nhi khoa tại các Bệnh viện và Trung tâm y tế huyện, thành phố tại tỉnh Yên Bái.    48
4.2. Thực trạng cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ cho công tác cấp cứu Nhi khoa trong địa bàn tỉnh Yên Bái năm 2016.    54
4.2.1. Thực trạng trang thiết bị y tế cấp cứu hô hấp tại các Bệnh viện và các Trung tâm y tế huyện, tại tỉnh Yên Bái năm 2016.    54
4.2.2. Thực trạng trang thiết bị y tế cấp cứu tuần hoàn tại các Bệnh viện và Trung tâm y tế huyện, thành phố tại tỉnh Yên Bái năm 2016.    56
4.2.3. Thực trạng trang thiết bị y tế cấp cứu tiêu hóa tại các Bệnh viện và Trung tâm y tế huyện, thành phố tại tỉnh Yên Bái năm 2016.    57
4.2.4. Thực trạng trang thiết bị y tế cấp cứu tiết niệu tại các Bệnh viện và Trung tâm y tế huyện, thành phố tại tỉnh Yên Bái năm 2016    58
4.2.5. Thực trạng trang thiết bị y tế cấp cứu sơ sinh tại các Bệnh viện và Trung tâm y tế huyện, thành phố tại tỉnh Yên Bái năm 2016    59
4.2.6. Đánh giá về thực hiện xét nghiệm cấp cứu trẻ em tại Bệnh viện và Trung tâm y tế huyện, thành phố tại tỉnh Yên Bái    60
4.2.7. Thực trạng thuốc cấp cứu Nhi khoa tại Bệnh viện và Trung tâm y tế huyện, thành phố tại tỉnh Yên Bái    60
KẾT LUẬN    62
KIẾN NGHỊ    63
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC
DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 3.1.     Thông tin về tổ chức cấp cứu Nhi khoa tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh và Trung tâm y tế huyện, tỉnh Yên Bái năm 2016    28
Bảng 3.2.     Nhân lực cán bộ làm cấp cứu Nhi tại  Bệnh viện và Trung tâm y tế huyện, thành phố, tỉnh Yên Bái năm 2016    29
Bảng 3.3.     Đánh giá kiến thức cấp cứu nhi khoa cơ bản (dựa trên bộ câu hỏi) của bác sỹ và điều dưỡng tại các Bệnh viện và trung tâm y tế tại tỉnh Yên Bái.    30
Bảng 3.4.     Thực hiện kỹ thuật cấp cứu hô hấp trẻ em tại các bệnh viện và trung tâm y tế huyện/ thành phố tại tỉnh Yên Bái năm 2016    31
Bảng 3.5.     Thực hiện kỹ thuật cấp cứu tuần hoàn trẻ em tại các Bệnh viện và Trung tâm y tế huyện, thành phố tại tỉnh Yên Bái năm 2016    32
Bảng 3.6.     Thực hiện kỹ thuật cấp cứu  thần kinh trẻ em tại các Bệnh viện và Trung tâm y tế huyện, thành phố tại tỉnh Yên Bái năm 2016    33
Bảng 3.7.     Thực hiện kỹ thuật cấp cứu tiêu hóa trẻ em tại Bệnh viện và Trung tâm y tế huyện, thành phố tại tỉnh Yên Bái năm 2016    33
Bảng 3.8.     Thực hiện kỹ thuật cấp cứu thận, tiết niệu trẻ em tại Bệnh viện và Trung tâm y tế huyện, thành phố tại tỉnh Yên Bái năm 2016    34
Bảng 3.9.     Thực hiện kỹ thuật cấp cứu sơ sinh tại Bệnh viện và Trung tâm y tế huyện, thành phố tại tỉnh Yên Bái năm 2016    35
Bảng 3.10.     Thực hiện phẫu thuật cấp cứu tại Bệnh viện và Trung tâm y tế huyện, thành phố tại tỉnh Yên Bái    36
Bảng 3.11.     Thực trạng trang thiết bị y tế cấp cứu hô hấp tại các Bệnh viên và Trung tâm y tế tại tỉnh Yên Bái năm 2016    37
Bảng 3.12.     Thực trạng trang thiết bị y tế cấp cứu tuần hoàn tại các Bệnh viện và Trung tâm y tế huyện, thành phố tại tỉnh Yên Bái năm 2016    38
Bảng 3.13.      Thực trạng trang thiết bị y tế cấp cứu tiêu hóa tại các bệnh viện và trung tâm y tế huyện, thành phố tại tỉnh Yên Bái năm 2016    38
Bảng 3.14.     Thực trạng trang thiết bị y tế cấp cứu tiết niệu tại Bệnh viện và Trung tâm y tế huyện, thành phố tại tỉnh Yên Bái năm 2016    39
Bảng 3.15.     Thực trạng trang thiết bị y tế cấp cứu sơ sinh tại các Bệnh viện và Trung tâm y tế huyện, thành phố tại tỉnh Yên Bái năm 2016    39
Bảng 3.16.     Thực hiện xét nghiệm cấp cứu sơ sinh tại Bệnh viện và Trung tâm y tế huyện, thành phố tại tỉnh Yên Bái    40
Bảng 3.17.     Thực trạng sẵn có của thuốc cấp cứu Nhi khoa tại Bệnh viện và Trung tâm y tế huyện, thành phố tại tỉnh Yên Bái    41