VAI TRÒ CỦA CỘNG HƯỞNG TỪ KHÔNG TIÊM TƯƠNG PHẢN NỘI KHỚP TRONG CHẨN ĐOÁN RÁCH CHÓP XOAY

VAI TRÒ CỦA CỘNG HƯỞNG TỪ KHÔNG TIÊM TƯƠNG PHẢN NỘI KHỚP TRONG CHẨN ĐOÁN RÁCH CHÓP XOAY
Nguyễn Thị Minh Trang1, Đỗ Hải Thanh Anh1, Lê Quang Khang1, Nguyễn Thị Thùy Linh1,
Nguyễn Quang Thái Dương1, Phạm Ngọc Hoa2
TÓM TẮT
Đặt vấn đề: Rách chóp xoay là một trong những nguyên nhân thường gặp nhất gây đau vai khiến bệnh nhân tìm kiếm điều trị. Việc quyết định điều trị nguyên nhân gây đau một phần nhờ vào kết quả hình ảnh học.
Cộng hưởng từ (CHT) không tiêm tương phản nội khớp là một phương tiện chẩn đoán hình ảnh không xâm lấn, thường được ưa chuộng để chẩn đoán trước mổ các trường hợp rách chóp xoay toàn bộ bề dày (RCXTB) hoặc rách chóp xoay bán phần (RCXBP).
Mục tiêu: Đánh giá khả năng của CHT không tiêm tương phản trong chẩn đoán RCXTB và RCXBP bằng cách đối chiếu kết quả phẫu thuật nội soi- được xem như tiêu chuẩn vàng.
Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Hồi cứu, báo cáo hàng loạt ca. Từ giữa tháng 1 năm 2016 đến tháng 8 năm 2019, tại bệnh viện Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh có 180 trường hợp đau vai đến khám, gồm 93 nam, 87 nữ, có tuổi từ 17-79 (trung bình là 53,3 tuổi) được chụp cộng hưởng từ 1,5 Tesla và 3 Tesla không tiêm tương phản trước khi được phẫu thuật nội soi khớp vai. Kết quả cộng hưởng từ ghi nhận có RCXTB, RCXBP hay không rách, nếu có rách sẽ phân thành các loại khác nhau dựa trên bốn biến định danh như: vị trí, kích thước, hình dạng, gân cơ rách sau đó đánh giá mức độ tương quan với kết quả phẫu thuật nội soi bằng hệ số Kappa và phép kiểm Marginal Homogeneity.Ghi nhận độ nhạy, độ đặc hiệu, giá trị tiên đoán âm, giá trị tiên đoán dương và diện tích dưới đường ROC (AUC) của CHT 1,5 Tesla và 3 Tesla trong chẩn đoán RCX.
Kết quả: CHT không tiêm tương phản trong chẩn đoán RCX với độ nhạy, độ đặc hiệu, giá trị tiên đoán dương, giá trị tiên đoán âm, tương ứng là: RCX nói chung (0,91; 0,84; 0,89; 0,86), RCX toàn bộ bề dày (0,92; 0,97; 0,93; 0,94), RBP (0,72; 0,89; 0,62; 0,9). Độ nhạy, độ đặc hiệu và AUC lần lượt trong chẩn đoán RCX toàn bộ bề dày máy 3 Tesla là 0,96; 0,97; 0,97 và máy 1,5 Tesla là 0,88; 0,96; 0,92.
Kết luận: CHT 3 Tesla không tiêm tương phản nội khớp có độ chính xác cao hơn 1,5 Tesla trong chẩn đoán RCXTB và cả RCX bán phần. Kết hợp với việc mô tả các yếu tố khác (hình dạng, kích thước, gân cơ) trong RCX, CHT sẽ có giá trị lớn trong việc chẩn đoán RCX.

Rách chóp xoay (RCX) là bệnh lý thường gặp nhất ở khớp vai, trong đó rách gân trên gai và dưới gai chiếm đa số. RCX làm cho bệnh nhân đau đớn, hạn chế vận động khớp vai, làm yếu trương lực cơ của các cơ quanh khớp và gây ảnh hưởng rất nhiều đến các hoạt động của người bệnh(1,2,3,4). Cộng hưởng từ (CHT) ngày càng được sử dụng rộng rãi trong chẩn đoán các bệnh lý khớp vai nói chung hay bệnh lý RCX nói riêng, do có nhiều lợi điểm như không xâm lấn, quan sát được toàn bộ gân chóp xoay, phân biệt được các tổn thương chóp xoay cũng như các cấu trúc khác kèm theo, độ chính xác khá cao là 84%-90%.